Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014

Papyrus Alzousse Britannica - Βιολογία 2

Στο προηγούμενο μάθημα μιλήσαμε λίγο για το κύτταρο και μάθαμε ότι διαιρείται και πολλαπλασιάζεται. Είδαμε επίσης ότι μέσα στο κύτταρο υπάρχει το DNA, το οποίο περιέχει πληροφορίες για την κατασκευή του νέου οργανισμού κατά την αναπαραγωγή. Είδαμε επίσης ότι όλα τα είδη ζωής μοιράζονται τα ίδια βασικά βιοχημικά συστατικά. Σήμερα θα πάρουμε όλη αυτή την πληροφορία και θα την προσαρμόσουμε έτσι ώστε να καταλάβουμε τον βασικό μηχανισμό που λειτουργεί τα τελευταία 3.4 δισεκατομμύρια χρόνια στην Γη: Την εξέλιξη.

Ας ξεκινήσουμε όμως με ένα ταξίδι στο -όχι πολύ μακρινό- παρελθόν και συγκεκριμένα 180 χρόνια περίπου πίσω...

Ήταν ένα κρύο πρωινό της 27ης του Δεκέμβρη του 1831. Ο ήλιος άρχιζε σιγά-σιγά να σπάει το σκοτάδι και να ρίχνει φως στο πολυσύχναστο λιμάνι του Πλίμουθ της νότιας Αγγλίας. Πληθώρα πλοίων, μικρών και μεγάλων, βρίσκονταν καθηλωμένα εδώ και μέρες, μια που ο άσχημος καιρός εμπόδιζε τον απόπλου την τελευταία βδομάδα. Το παχύ πούσι κάλυπτε τα πάντα με ένα θολό πέπλο υγρασίας, που μούλιαζε τα ρούχα, και σε συνδυασμό με την παγωνιά της εποχής περόνιαζε το κόκκαλο. Για αυτό και δεν έβλεπες άνθρωπο πουθενά εκείνη την ώρα. Ακόμα και οι πολικές αρκούδες φορούσαν ζακετάκι εκείνη την περίοδο, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος περίμενε τον ήλιο για να ξεμυτίσει από τα σπίτια του. Ο μόνος που δεν φάνηκε να πτοείται από το ψωλόκρυο, ήταν ένας νεαρός που με χαμόγελο στα χείλη και αποφασιστικό και ενθουσιώδες βήμα, διάβαινε τους πετρόχτιστους δρόμους του λιμανιού, κρατώντας μια τσάντα γεμάτη χειρόγραφα και σέρνοντας μαζί του ένα μίνι καροτσάκι, γεμάτο με περισσότερα βιβλία και τετράδια, άλλα γραμμένα και άλλα κενά. Έφτασε μπροστά στην ξύλινη σανίδα που ένωνε τον μώλο με ένα δεμένο σκάφος. Σταμάτησε και κοίταξε πίσω του σαν να χαιρετούσε τη γη που άφηνε, ενώ το βλέμμα του για μια στιγμή, θαρρείς πως γέμισε νοσταλγία. Η στιγμή τελείωσε, το χαμόγελο επέστρεψε και ο νέος γύρισε προς το πλοίο και έκανε το πρώτο βήμα. Η ομίχλη είχε μόλις αρχίσει να διαλύεται όταν ο Κάρολος Δαρβίνος ανέβαινε αποφασιστικά στο πλοίο με όνομα "HMS Beagle"....

Το θαλάσσιο "λαγωνικό" (ονομασμένο από την όμορφη αυτή ράτσα κυνηγετικών σκυλιών) ήταν έτοιμο να ξεκινήσει ένα ταξίδι χαρτογράφησης των ακτών της Νότιας Αμερικής, που μέχρι τότε ήταν γνωστές ως: "παραλίες γκάου-γκάου" ή "ακτές ανκατεβειςαποπλοιοσεδάγκασα" ή "το ακρωτήρι του καυλωμένου ανθρωποφάγου" και άλλα τέτοια περιγραφικά ονόματα. Η θέση του στο πλοίο ως φυσιοδίφης και συλλέκτης γεωλογικών δειγμάτων θα του εξασφάλιζε μια πρωτοφανή εμπειρία περιπλάνησης, στον άγνωστο ακόμα τότε κόσμο των ζώων και των φυτών. Μέσα στο πενταετές αυτό ταξίδι, ο Δαρβίνος συνέλεγε γεωλογικά δείγματα και παρατηρούσε και κατέγραφε τα διάφορα είδη ζώων και φυτών που συνάντησε στα ταξίδια του. Στα νησιά Γκαλαπάγκος παρατήρησε ότι το ράμφος των σπίνων, διέφερε από νησί σε νησί, ενώ μπορούσες να καταλάβεις από πιο νησί ήταν η κάθε χελώνα, από το σχέδιο στο κέλυφός της και μόνο. Αυτό, τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι κάθε είδος ζωής, όπως η χελώνα και ο σπίνος των Γκαλαπάγκος, σχετιζόταν άμεσα με το περιβάλλον στο οποίο ζούσε και προσαρμοζόταν σε αυτό. Καθώς το ταξίδι συνεχιζόταν τα στοιχεία που μάζευε ο Δαρβίνος ολοένα και ενίσχυαν τις απόψεις του. 

Όταν επέστρεψε τελικά στην Αγγλία ήταν ήδη γνωστός από τα ευρήματα που έστελνε πίσω για μελέτη. Αυτά που είχε δει τον είχαν πείσει ότι τα είδη ζωής μεταλλάσσονταν διαρκώς μέσω μιας πολύ αργής, αλλά σταθερής διαδικασίας και δεν ήρθαν αυτούσια στη Γη από κάποιο 'δημιουργό'. Παρόλο όμως που ήθελε να διατυπώσει την θεωρία του, δεν μπορούσε να το κάνει πριν βρει ακράδαντες αποδείξεις, δεδομένου ότι ακόμα και ο επιστημονικός κόσμος της εποχής ήταν άρρηκτα δεμένος με το γαμημένο θρησκευτικό στοιχείο, και οποιαδήποτε θεωρία δεν επαληθευόταν απο τις ρασοφόρες λούγκρες ή διέψευδε τις γελοίες παρλαπίπες που αποκαλούσαν αγίες γραφές, καταδικαζόταν, και ο επιστήμονας έχανε το κύρος του. Έτσι ο Δαρβίνος, σαν έξυπνος άνθρωπος συνέλεξε πρώτα όσα περισσότερα στοιχεία μπορούσε, απο βιολόγους, γεωλόγους, ζωολόγους και τον Νοέμβρη του 1859 εξέδωσε ένα απο τα διασημότερα επιστημονικά συγγράμματα όλων των εποχών με τίτλο "Για την καταγωγή των ειδών, μέσω της φυσικής επιλογής."

Παρόλο που τα πρώτα χρόνια υπήρχε έντονη κριτική και αντιπαράθεση γύρω από αυτό το βιβλίο, η επιστημονική κοινότητα γρήγορα συνειδητοποίησε την εγκυρότητα των στοιχείων της θεωρίας του Δαρβίνου και την ασπάστηκε ως τον αποδεκτό μηχανισμό της ζωής. Τι ακριβώς λέει λοιπόν η γνωστή πλέον "θεωρία εξέλιξης, μέσω της φυσικής επιλογής";

Ορισμός
Με τον όρο εξέλιξη, εννοούμε την αλλαγή που παρατηρείται στα κληρονομικά χαρακτηριστικά των βιολογικών οργανισμών, στο πέρασμα διαδοχικών γενεών. Εννοούμε τα χαρακτηριστικά που κληρονομούνται στους οργανισμούς μέσω της αναπαραγωγής, όπως περιγράφτηκε στο κεφάλαιο 1. Η αλλαγή επιφέρεται συνήθως (αλλά όχι πάντα) επειδή οι οργανισμοί προσαρμόζονται στο περιβάλλον και αναπτύσσουν έτσι χαρακτηριστικά που θα τους βοηθήσουν να επιβιώσουν σε αυτό. Η φυσική επιλογή τώρα, ως έννοια, είναι ένα είδος ξεσκαρταρίσματος -το οποίο δεν γίνεται συνειδητά βέβαια- κατά το οποίο τα (λίγα αρχικά) άτομα ενός πληθυσμού που έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά κατάλληλα για το εν λόγω περιβάλλον, θα επιβιώσουν με μεγαλύτερες πιθανότητες. Οι απόγονοί τους θα είναι άτομα με τα ίδια χαρακτηριστικά και άρα σιγά-σιγά το είδος θα αποτελείται αποκλειστικά από άτομα που φέρουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Γενικότερα η φύση φαίνεται να επιλέγει τους δυνατότερους οργανισμούς, τους πιο κατάλληλους για επιβίωση. Για αυτό και όσοι αγαπάμε και σεβόμαστε το μεγαλείο της ζωής, όταν βλέπουμε παιδάκια με μαχαίρια που πάνε να καρφώσουν το μάτι τους, ή που παίζουν δίπλα στο γκρεμό, ή που πάνε να βάλουν το δάχτυλο στην πρίζα, πρέπει να τα αφήνουμε να πάρουν το δρόμο που έχει αποφασίσει η πάνσοφη φύση για αυτά.

Παράδειγμα
Για να κατανοήσουμε όμως τον μηχανισμό καλύτερα ας δώσουμε το ωραίο και κλασσικό παράδειγμα με τις πεταλούδες. Πάμε πάλι το ρολόι πίσω πριν διακόσια χρόνια, λίγο πριν την βιομηχανική επανάσταση. Οι πιτσιλιστές πεταλούδες της Αγγλίας εκείνη την εποχή, ήταν στην συντριπτική τους πλειονότητα άσπρες με μικρές μαύρες πιτσιλιές, όπως φαίνεται στην φωτογραφία αριστερά, ενώ υπήρχε και ένα πολύ μικρό πλήθος μαύρων όπως φαίνεται στην εικόνα δεξιά. Η γενετική διαφορά των δυο αυτών ειδών  είναι αντίστοιχη με την διαφορά ενός ανθρώπου με ξανθά μαλλιά και ενός με μαύρα.



Οι άσπρες πεταλούδες ζούσαν ήρεμα και ωραία γιατί οι λειχήνες των δέντρων τους έδιναν ένα φυσικό καμουφλάζ που ταίριαζε με τον χρωματισμό τους και τις προστάτευε από τους θηρευτές τους. Οι μαύρες από την άλλη, τρώγαν μεγάλο παπάρι, καθώς το χρώμα τους έκανε έντονη αντίθεση με το ανοιχτόχρωμο χρώμα των λειχήνων και έτσι τα πουλιά που τις βλέπαν σαν μπριζολίτσες, τις ξεχώριζαν εύκολα και τις κάναν μαμ. Τώρα, όταν τα εργοστάσια των ανθρώπων πήραν μπρος για τα καλά, η μόλυνση σκότωσε τις λειχήνες και κάλυψε τα δέντρα με αιθάλη (όπως περίπου γίνεται πλέον κάθε χρόνο στην Αθήνα επειδή πολλά γαμιόλια καίνε δέκα τόνους ξύλα τη μέρα, αντί να φορέσουν καμιά μπλούζα παραπάνω) μαυρίζοντας ουσιαστικά το background των δέντρων. Έχουμε λοιπόν πλέον μαύρα δέντρα και άσπρες πεταλούδες που αράζουν πάνω τους νομίζοντας ότι όλα οκ. Suprise mothafakas! Πλέον οι άσπρες πεταλούδες έγιναν στόχος, οι μαύρες δεν τους έδινε κανείς σημασία γιατί πλέον αυτές είχαν το καμουφλάζ και έτσι αναπαράχθηκαν πολύ περισσότερο με ουσιαστικό αποτέλεσμα οι πεταλούδες πλέον να γεννιούνται μαύρες και τα ασπρα ξαδέρφια τους πήραν τον μπούλο.

Αυτό ήταν ένα απλό και βασικό παράδειγμα εξέλιξης σε μικρή κλίμακα. Λέμε μικρή κλίμακα, γιατί η εξέλιξη που παρατηρούμε είναι σε άτομα του ίδιου γένους. Υπάρχουν όμως πάμπολλα στοιχεία που μας δείχνουν ότι η εξέλιξη δεν μένει μόνο στο χρώμα, αλλά μπορεί να αλλάξει τα πάντα στη φυσιολογία των οργανισμών, μερικές φορές σε τέτοιο βαθμό που ένα είδος μεταλλάσσεται σε ένα νέο είδος. Και αυτό έχει γίνει στην Γη, εκατομμύρια φορές μέχρι σήμερα. Όλα τα ζώα και τα φυτά και οι μικροοργανισμοί που ξέρουμε και αγαπάμε, ακόμα και εμείς οι ίδιοι σαν είδος, είμαστε μεταλλάξεις άλλων ειδών που στο διάβα του χρόνου αλλάξαμε, προσαρμοστήκαμε και επιβιώσαμε και είμαστε τώρα εδώ, ενώ εκατομμύρια άλλα είδη αφανίστηκαν. Η κύρια πηγή αποδείξεων για αυτό το φαινόμενο είναι τα απολιθώματα. Ας φύγουμε τώρα από την επιστημονική ορολογία και ας τα πούμε με τρόπο εκλαϊκευμένο, σταράτο και κατανοητό.

Κες κεσέ απολίθωμα;
Που τα λέτε μάγκες, το απολίθωμα φορμάρεται με τον εξής τζαμάτο τρόπο. Φανταστείτε έναν δεινόσαυρο για παράδειγμα που ρίχνει ένα χέσιμο κάτω από ένα δέντρο. Εκεί που στέκεται λοιπόν σπάει το κλαρί και του έρχεται μισός τόνος ξύλο στο δόξα πατρί. Δεινόσαυρος γιοκ. Εκεί που ψόφησε λεπόν, πέφτουν χώματα, σκατά, λάσπες, φύλλα, κλαριά, χώμα σκόνη, και άλλα σκατά κλπ κλπ. Όλο αυτά τα ιζήματα προστατεύουν το σκελετό του μακαρίτη του δεινοσαύρου ενώ σχηματίζουν ένα καλούπι γύρω του. Μερικές χιλιάδες χρόνια μετά ένας άλλος δεινόσαυρος, μακρινός απόγονος του προηγούμενου, έχει μόλις φάει δυο γύρους σαύρας, έχει κάνει και την τσιγαριά του που λέμε, και είναι έτοιμος να κάνει κατάθεση. Βρίσκει ένα ωραίο μέρος κάτω απο ένα δέντρο και του δίνει και καταλαβαίνει. Εκείνη την στιγμή, εντελώς ξαφνικά κιόλας, σπάει το κλαρί ενός δέντρου πιο πέρα, τρομάζει ο τυραννόσαυρος που είναι εκεί κοντά αρχίζει και τρέχει, βλέπει τον δεινόσαυρο μας που σφίγγεται ιδρωμένος, γιατί ο κακομοίρης είναι και δυσκοίλιος, του χώνει μια δαγκωνιά και του κόβει τη μισή πλευρά και φεύγει τσαντισμένος τρέχοντας προς τα κάπου που δεν έχει σημασία. Πάλι χώματα, σκατά και λάσπες  κλπ κλπ. Όταν λοιπόν ανακαλύφθηκαν οι δυο σκελετοί μετά από εκατομμύρια χρόνια, είδαμε για παράδειγμα τις μικρές διαφορές του πρώτου δεινοσαύρου, από του δεύτερου και φαίνεται ξεκάθαρα πως ο δεύτερος ειναι απόγονος του πρώτου λόγω των ανατομικών ομοιοτήτων, και φυσικά του DNA. Φανταστείτε αυτό να γίνεται σε όλη τη Γη για εκατομμύρια χρόνια. Άπειρα ζώα και φυτά που πέθαναν και τα πτώματα τους βρέθηκαν για να μας πουν μια ιστορία. Ποια ιστορία είναι αυτή; Ή ιστορία εξέλιξης των ειδών. Το τι προήλθε από τι. Και οι ομοιότητες είναι σοκαριστικές



"Και πως ξέρουμε με ποια σειρά ήρθαν τα ζώα, και ποιο προήλθε απο ποιο;" θα αναρωτηθεί κανείς εύλογα. Η εύκολη απάντηση είναι και η πιο απλή. Όσο πιο βαθιά βρίσκουμε ένα απολίθωμα, τόσο πιο παλιό είναι το εύρημα. Κάθε στρώμα ιζήματος μπορεί να κατηγοριοποιηθεί χρονικά. Έτσι, μπορούμε να βάλουμε τα απολιθώματα σε μια σειρά και να μελετήσουμε πως το κάθε είδος εξελίχθηκε, και ποιοι είναι οι πρόγονοί του. Και φυσικά λείπουν πολλοί κρίκοι στην αλυσίδα. Εκατομμύρια άλλωστε είδη εξαφανίστηκαν για πάντα από προσώπου Γης και δεν είναι δυνατόν να βρούμε όλους τους προγόνους του κάθε είδους τόσο πίσω όσο και τον πρώτο κοινό πρόγονο που εμφανίστηκε στη Γη 3.4 δις πριν και μας χάρισε το DNA του. Όμως έχουμε ήδη δέσει πολλά είδη. και η γενικότερη εικόνα είναι αρκετά ξεκάθαρη. Όπως θα θυμάστε από το προηγούμενο κεφάλαιο, λέγαμε ότι τα βασικά βιοχημικά συστατικά που αποτελούν το DNA όλων των ζωντανών οργανισμών που έζησαν και ζουν στον πλανήτη είναι κοινό. Μπράβο σε όσους το θυμούνται. Αυτό λοιπόν επιβεβαιώνεται και απο τα απολιθώματα και αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι οι οργανισμοί στον πλανήτη έχουν έναν κοινό πρόγονο από τον οποίον όλοι οι άλλοι οργανισμοί εξελίχθηκαν. 

Αυτό ακριβώς λέει η εξέλιξη λοιπόν. Όλοι οι οργανισμοί είναι συγγενείς μας, κάποιοι κοντινοί, κάποιοι μακρινοί. Είναι μια διαδικασία πιο αργή και από ανάπηρο σαλιγκάρι, όμως είναι αέναη και θα συνεχίζεται για πάντα, όσο υπάρχουν ζωντανοί οργανισμοί  να εξελίσσονται. Αν μπορούσαμε να βγάλουμε μια οικογενειακή φωτογραφία θα ήταν κάπως έτσι:




Πολύς κόσμος ακόμα και σήμερα πιστεύει οτι η εξέλιξη δεν ισχύει, ότι είναι παραμύθι και ότι ο θεός έφτιαξε τον κόσμο και τα ζώα. Τα ζώα δεν με πιστεύανε, αλλά τώρα θα με πιστέψουν, μέχρι και τα ζώα. Τα ζώα αυτά λοιπόν, που αρνούνται να δεχτούν κάτι  που ολόκληρη πλέον η επιστημονική κοινότητα αποδέχεται ως αλήθεια, είναι αυτοί που σε κάποια συζήτηση θα ξεστομίσουν μια από τις παρακάτω μαλακίες: 

"Εγώ δεν προέρχομαι απο τον πίθηκο"

Κλασσική ατάκα ανθρώπου με iq χαμηλότερο και από πιθήκου. Που να ξερε οτι θα ήταν τιμή του να έχει πρόγονο τον πίθηκο ο μαλακοσβούρης. Παρόλα αυτά έχει δίκιο. Μια συχνή παρανόηση που σχετίζεται με την εξέλιξη, είναι η πεποίθηση ότι η θεωρία υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος προήλθε από τον πίθηκο, το οποίο είναι φυσικά λάθος. Ο πίθηκος και ο άνθρωπος είναι διαφορετικά είδη, που όμως έχουν κοντινό κοινό πρόγονο. Και με τα καγκουρό έχουμε κοινό πρόγονο αλλά πολύ πιο μακρινό, αυτό δεν σημαίνει οτι ο άνθρωπος ήρθε χοροπηδώντας στον κόσμο. Πρέπει να μαθαίνουμε όταν διαβάζουμε μια επιστημονική θεωρία να την διαβάζουμε και να την κατανοούμε σωστά, ώστε να μη λέμε μετά παπαριές και γινόμαστε ρεζίλι. Ο άνθρωπος ήρθε στην Γη από ένα άλλο είδος ανθρώπου λίγο πιο τριχωτού, λίγο πιο κοντού, λίγο πιο χαζού, αλλά ανθρώπου. Και αυτός από ένα άλλο είδος ανθρώπου ακόμα πιο τριχωτού, χαζού και άσχημου μέχρι που φτάνουμε στην Παπαρήγα. Και αυτή απο κάποιο άλλο είδος κλπ κλπ. Τώρα το οτι ο μακρινός μας πρόγονος ήταν ανθρωποειδές και από αυτόν προέκυψαν και οι πίθηκοι από τη πλευρά της μαμάς του, δεν καταλαβαίνω γιατί ενοχλεί κάποιους. Δεν είναι ότι εξισώνει κανείς τον άνθρωπο με τον πίθηκο. Δηλαδή τι ανασφάλειες είναι αυτές; Είναι σαν να πιστεύουμε οτι εμείς στις οικογένειες μας δεν έχουμε ξαδέρφια ή τριτοξάδερφα που είναι στόκοι και ζώα. Έχουμε και παραέχουμε και η αντιστοιχία είναι η ίδια, επειδή με τον 5ο ξάδερφό μου έχουμε έναν κοινό πρόγονο, την προγιαγιά μου πχ, δεν σημαίνει ότι εγώ ήρθα από αυτόν, ούτε ότι είμαστε ίδιοι. Πόσο μάλλον αν το πάμε πίσω κατά χιλιάδες χρόνια και βρούμε τους συγγενείς που μπορούμε να έχουμε από κοινό πρόγονο του 1000 μ.Χ., ή του 500 π.Χ. τους οποίους όχι μόνο δεν τους ξέρουμε, αλλά μπορεί να ζουν αλλού, να έχουν άλλη εθνικότητα ή και άλλο χρώμα επιδερμίδας.

"Η θεωρία της εξέλιξης δεν έχει αποδειχθεί, για αυτο άλλωστε την λένε και θεωρία"

Κόσμος και κοσμάκης, όταν ακούει την έκφραση "η θεωρία της εξέλιξης" μπερδεύεται με την λέξη θεωρία και σκέφτεσαι σαν πανάσχετος τριμάλακας που είναι ότι: "εεε, αφού είναι θεωρία, τι αξιοπιστία έχει; τόσες θεωρίες έχει κάνει η επιστήμη και συνεχώς τις αλλάζει." Είναι το κλασσικό μπέρδεμα του απαίδευτου μπούφου, που η τελευταία  φορά που ασχολήθηκε με κάτι επιστημονικό ήταν όταν έβγαζε το κακάδι από τη μύτη του, το έκανε μπαλάκι και παρατηρούσε την κίνηση που διέγραφε αυτό, καθώς κυλούσε στο κεκλιμένο επίπεδο του θρανίου του. Αυτό που μπερδεύουν οι άμπαλοι φίλοι μας είναι η έννοια της επιστημονικής θεωρίας, με την έννοια της επιστημονικής υπόθεσης. Η υπόθεση είναι μια επιστημονική δήλωση πχ "το καυλί του κροκόδειλου κάνει "σπλατς σπλουτς" όταν κολυμπάει ανάσκελα", η οποία και πρέπει να αποδειχθεί μέσω της επιστημονικής μεθόδου, αν θέλει να γίνει αποδεκτή απο την επιστημονική κοινότητα. Δηλαδή να είναι προβλέψιμη και να μπορεί να επαναληφθεί, να επαληθευτεί πειραματικά ή εμπειρικά και να συνάδει με τις παρατηρήσεις. Όταν τελικά όλα τα στοιχεία δείξουν ότι η αρχική υπόθεση είναι σωστή, τότε η υπόθεση γίνεται θεωρία και είναι πλέον αποδεκτή ως αλήθεια. Είναι πάνω κάτω το ίδιο με την βαρύτητα. Κανείς δεν αμφισβητεί την βαρύτητα, γιατί όλα δείχνουν ότι ισχύει. Το ίδιο ισχύει και με την εξέλιξη.

Επίλογος
Πριν κλείσουμε να τονίσουμε το εξής: Η εξέλιξη, δεν είναι απλά μια ιστορία, ή μια υπόθεση, είναι γεγονός. Οι πολέμιοι αυτής πρέπει να καταλάβουν ότι γίνονται γελοίοι και αστείοι. Ακόμα και το Βατικανό αποδέχεται πλέον την εξέλιξη υποστηρίζοντας ότι ο μηχανισμός της ειναι αυτός που επέλεξε ο Θεός για να φτιάξει τον κόσμο. Τραβηγμένη υπόθεση, αλλά πολύ πιο σοβαρή θέση από την απόρριψη της εξέλιξης που υιοθετούσαν οι περισσότεροι θρησκευτικοί ηγέτες και την επιμονή στα καραγκιοζιλίκια της Γένεσης. Είναι απίστευτα λυπηρό να μην κάνουν τα παιδιά βιολογία και εξέλιξη, έστω τα βασικά, ενώ μαθαίνουν για Χριστο-Παναγίες και Αδάμ -Εύες και άλλα τέτοια χαζά. Και με αυτά τα λόγια κλείνει άλλο ενα κεφάλαιο της πολυβραβευμένης εγκυκλοπαίδειας Papyrous Alzousse Britannica. Να τονίσουμε ότι για οποιαδήποτε απορία ή διευκρίνηση είμαστε πάντα στη διάθεσή σας για συζήτηση και σχολιασμό.